Podstawą kwalifikacji do leczenia pacjentów z objawami orbitopatii tarczycowej jest skala aktywności choroby (clinical activity score, CAS), zaproponowana przez Mouritsa w 1989 roku. Mimo jej niewątpliwej przydatności klinicznej cechuje ją kilka ograniczeń, które mogą stanowić o sukcesie lub porażce zastosowanego leczenia. W licznych doniesieniach wykazywano zmiany hemodynamiczne, do jakich dochodzi w naczyniach oczodołu i gałki ocznej w przebiegu orbitopatii związanej z chorobą Gravesa. Wykorzystanie ultrasonografii dopplerowskiej w diagnostyce wielu schorzeń okulistycznych o podłożu naczyniowym pozwala sądzić, że również w orbitopatii tarczycowej zmiany te mogą korelować z aktywnością i ciężkością choroby. W poniższym opracowaniu przedstawiamy przegląd aktualnej wiedzy dotyczącej przydatności ultrasonografii dopplerowskiej w kwalifikacji pacjentów do leczenia orbitopatii tarczycowej. Wykazano statystycznie znamienne obniżenie prędkości przepływu krwi w żyle ocznej górnej, która jest naczyniem najbardziej podatnym na zmianę warunków anatomicznych w zamkniętej przestrzeni oczodołu. Obniżenie prędkości było ściśle związane z aktywną fazą choroby, natomiast przepływ odwrócony lub brak przepływu świadczyły o ciężkiej postaci orbitopatii i stanowiły czynnik ryzyka wystąpienia neuropatii nerwu wzrokowego. Aktywność procesu zapalnego w oczodole potwierdzają również: wzrost prędkości skurczowej (PSV) w tętnicy ocznej i tętnicy środkowej siatkówki oraz prędkości końcoworozkurczowej (EDV) w tętnicy ocznej. Natomiast wartości wskaźnika oporu ulegają obniżeniu w tętnicy ocznej, a rosną w tętnicy środkowej siatkówki, głównie w tych przypadkach, w których dochodzi do znacznego powiększenia objętości mięśni gałkoruchowych.

choroba Gravesa, oftalmopatia Gravesa, ultrasonografia dopplerowska kolorowa, tętnica oczna