Dotychczas otłuszczenie trzustki wiązano głównie z otyłością i starzeniem się organizmu. Obecnie lista czynników patogenetycznych tego stanu wyraźnie się wydłużyła o choroby uwarunkowane genetycznie (mukowiscydoza, zespół Shwachmana i Diamonda oraz zespół Johansona i Blizzarda), zapalenia trzustki, zwłaszcza dziedziczne i obturacyjne, zaburzenia metaboliczne i hormonalne (hipertriglicerydemia, hipercholesterolemia, hiperinsulinemia i hiperkortyzolemia), nadużywanie alkoholu, przyjmowanie niektórych leków (zwłaszcza hormonów kory nadnercza), choroby wątroby i otłuszczenie trzewne. W odniesieniu do lipomatozy tego narządu wynikającej głównie z dyslipidemii i hiperglikemii wprowadzono określenie niealkoholowej choroby otłuszczeniowej trzustki (nonalcoholic fatty pancreas disease). W badaniach eksperymentalnych na zwierzętach oraz w preparatach histopatologicznych wyciętych fragmentów trzustki stwierdzono, że lipotoksyczność nagromadzonych w tym narządzie adipocytów wyzwala kaskadę zjawisk prozapalnych, a nawet indukuje procesy karcinogenezy. Otłuszczenie trzustki jest najlepiej definiowane za pomocą tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego. Jednak szereg prac udowodniło przydatność w diagnostyce tej patologii ultrasonografii przezbrzusznej i endoskopowej. W metodzie tej stopień otłuszczenia opierano na porównaniu echogeniczności trzustki z wątrobą, miąższem nerki, śledzioną i/lub tłuszczem zaotrzewnowym. Ostatnio też wprowadzono do oceny stopnia otłuszczenia trzustki wskaźnik trzustkowo-okołowątrobowy, wykorzystując do tego specjalny program komputerowy. Według naszych doświadczeń prostszym rozwiązaniem jest metoda stosowana przez nas. Na jednym przekroju poprzecznym trzonu trzustki ocenia się jego echogeniczność w odniesieniu do tłuszczu zaotrzewnowego i widoczność żyły śledzionowej, przewodu trzustkowego oraz głównych naczyń zaotrzewnowych. W zależności od wizualizacji tych struktur można określić stopień otłuszczenia trzustki. Opracowanie takie dotyczy 250 osób, u których otłuszczenie wykryto w 16,5%, co jest zbliżone do innych kohortowych wyników badań USG.

trzustka, otłuszczenie, klasyfikacja otłuszczenia, niealkoholowa choroba otłuszczeniowa trzustki, ultrasonografia