LOGO
PL

Ultrasonograficzna ocena pielektazji u ciężarnych. Kliniczna konieczność czy „sztuka dla sztuki”?

Piotr Szkodziak

Affiliation and address for correspondence
J Ultrason 2018; 18: 152–157
DOI: 10.15557/JoU.2018.0022
PlumX metrics:
Abstract

Poszerzenie układu kielichowo-miedniczkowego jest spowodowane zastojem moczu w górnych drogach moczowych. W piśmiennictwie nosi ono nazwę pielektazji. Termin nie określa przyczyny, która prowadzi do poszerzenia i zastoju moczu w układzie kielichowo-miedniczkowym. W ciąży łagodne poszerzenie układu kielichowo-miedniczkowego zwykle uważa się za zjawisko fizjologiczne – może ono dotyczyć do 90% ciężarnych. Zastój częściej spotykany jest w nerce prawej, u pierwiastek, w drugiej połowie ciąży oraz w ciążach mnogich. Pielektazja w ciąży rzadko wywołuje objawy kliniczne i często nie wymaga leczenia. Mimo to zastój moczu w układzie kielichowo-miedniczkowym sprzyja rozwojowi bezobjawowego bakteriomoczu i może być czynnikiem zwiększającym ryzyko nawracających zakażeń układu moczowego, odmiedniczkowego zapalenia oraz ostrej niewydolności nerek, a także może wywołać kolkę nerkową. W konsekwencji stan ten może prowadzić u ciężarnej do infekcji wewnątrzmacicznej i porodu przedwczesnego, a u dziecka do wcześniactwa, niedokrwistości, wrodzonego zapalenia płuc lub posocznicy. W badaniach przeprowadzonych w III Katedrze i Klinice Ginekologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie stwierdzono, że przy objętości pielektazji jednostronnej powyżej 20 cm3 istotnie wzrasta ryzyko bezobjawowego bakteriomoczu. Objętość ta odpowiada poszerzeniu układu kielichowo-miedniczkowego w stopniu III lub/i IV według Society for Fetal Urology/European Federation of Societies for Ultrasound in Medicine and Biology. Metodę pomiaru objętości z wykorzystaniem USG 3D w kryteriach oceny ryzyka bezobjawowego bakteriomoczuoceniono jako czułą i specyficzną. Ocena nerek pod kątem obecności i wielkości pielektazji podczas badania ultrasonograficznego u ciężarnych ma swoje implikacje kliniczne. Pozwala to wskazać przypadki, gdy istnieje podwyższone ryzyko bezobjawowego bakteriomoczu, który u ciężarnych wymaga leczenia. Badanie przesiewowe w okresie ciąży pod kątem obecności pielektazji wydaje się istotne w zapobieganiu progresji bezobjawowego bakteriomoczudo objawowego zakażenia dróg moczowych.

Keywords
pielektazja, powikłania ciąży, miedniczka nerkowa, bakteriomocz, choroby narządów moczowo-płciowych u kobiet