W poprzednich dwóch artykułach z serii poświęconej diagnostyce ultrasonograficznej nerwów obwodowych zostały przedstawione najczęstsze patologie, jakimi są neuropatie uciskowe. Celem kończącej cykl III części jest przedstawienie możliwości ultrasonografii w ocenie drugich co do częstości neuropatii obwodowych, tj. zmian pourazowych, oraz w kontroli pooperacyjnej nerwów obwodowych. Wczesna diagnostyka zmian pourazowych ma fundamentalne znaczenie dla przebiegu leczenia oraz jego odległych wyników. Ułatwia chirurgowi podjęcie decyzji o rodzaju postępowania (operacyjnym bądź zachowawczym). W przypadku konieczności leczenia operacyjnego chirurg w oparciu o wynik badania ultrasonograficznego może zaplanować rodzaj metody operacyjnej. W niektórych sytuacjach może nawet odstąpić od zabiegu naprawczego czy rekonstrukcyjnego (przy rozległych ubytkach pni nerwowych) na rzecz transferów mięśniowych. Literatura medyczna proponuje szereg podziałów uszkodzeń nerwów obwodowych, między innymi w zależności od mechanizmu czy stopnia uszkodzenia. Najważniejszy w komunikacji pomiędzy chirurgiem a diagnostą jest jednak szczegółowy opis obrazu kikutów pni nerwowych, ich odległości oraz miejsca położenia. W okresie pooperacyjnym diagnostyka ultrasonograficzna jest wykorzystywana w celu monitorowania efektów leczenia operacyjnego bądź zachowawczego, w tym do określenia przyczyn utrzymującej się bądź nawrotowej neuropatii. Pozwala na podjęcie decyzji o ponownym zabiegu operacyjnym lub przyjęciu postawy wyczekującej. Jest to dla diagnosty trudne zadanie, wymagające doświadczenia, ścisłej współpracy z klinicystą oraz znajomości technik operacyjnych. W ocenie pooperacyjnej bardzo ważny element badania, poza oceną statyczną, stanowi ocena dynamiczna pod kątem ewentualnych zrostów; jest to cecha wyróżniająca badanie ultrasonograficzne spośród innych metod diagnostyki neuropatii obwodowych.

neuropatie obwodowe, urazy nerwów, ultrasonografia, zmiany pourazowe, powikłania pooperacyjne, wtórne neuropatie