Diagnostyka ultrasonograficzna z zastosowaniem dożylnych środków kontrastujących u dzieci i młodzieży – doświadczenia jednego ośrodka
Martin Stenzel

Badania ultrasonograficzne są wykonywane w populacji pediatrycznej znacznie częściej niż u osób dorosłych. Metoda ta jest szeroko dostępna oraz nie naraża pacjenta na promieniowanie jonizujące. Wraz z wprowadzeniem do ultrasonografii środków kontrastujących przezwyciężono jedno z ograniczeń metody, jakim był brak możliwości oceny perfuzji. W Europie szeroko stosowanym ultrasonograficznym środkiem kontrastującym jest SonoVue®, który pozwala skutecznie obrazować unaczynienie oraz prawidłową albo upośledzoną perfuzję tkankową. Zastosowanie dożylnych środków kontrastujących u dzieci i młodzieży jest obecnie w Europie ograniczone, głównie z powodu braku krajowych i międzynarodowych wytycznych określających stosowanie, a także braku rejestracji środków kontrastujących u pacjentów poniżej 18. roku życia. W artykule przedstawiono wskazania, technikę badania, omówiono względy bezpieczeństwa oraz perspektywy stosowania dożylnych środków kontrastujących u dzieci i młodzieży na podstawie badań własnych przeprowadzonych w ostatnich 6 latach u 37 pacjentów. Cel pracy: Celem badania była ocena przydatności badań ultrasonograficznych poszerzonych o zastosowanie dożylnego środka kontrastującego SonoVue® u dzieci i młodzieży, z uwzględnieniem działań niepożądanych. Materiał i metody: Badania ultrasonograficzne z zastosowaniem dożylnego środka kontrastującego wykonano u 37 dzieci w ośrodku autora. Przeprowadzono 39 badań. Średnia wieku pacjentów wynosiła 11,1 roku (zakres od 17/12 do 17 11/12 roku). Wskazaniami do badania były guzy, infekcje, urazy i niedokrwienie narządów wewnętrznych. Rodziców pacjentów oraz młodzież poinformowano o braku rejestracji stosowanego środka kontrastującego. Wyniki: We wszystkich wykonanych badaniach z zastosowaniem dożylnego ultrasonograficznego środka kontrastującego uzyskano dodatkowe, istotne z punktu widzenia klinicznego informacje, uzupełniające badania w opcji B-mode i z wykorzystaniem dopplera kodowanego kolorem. Większość badań dotyczyła oceny zmian w wątrobie (n=16), w 10 przypadkach w nerkach. Stwierdzono następujące nieprawidłowości: guzy (n=22), infekcje (n=9), urazy (n=5) oraz upośledzenie przepływu (n=4). Większość badań przeprowadzono w celu oceny zmiany zlokalizowanej w wątrobie (n=12). Odnotowano jeden przypadek odpowiadający kryteriom możliwej reakcji niepożądanej – u ośmioletniej dziewczynki 15 minut po zakończeniu badania wystąpiły nudności, które samoistnie ustąpiły. U żadnego pacjenta nie było konieczne leczenie reakcji niepożądanych. Wnioski: Badanie ultrasonograficzne z zastosowaniem dożylnego środka kontrastującego u dzieci jest możliwe do przeprowadzenia i pozwala na dokładniejszą ocenę zmian ogniskowych (torbielowatych i litych) oraz perfuzji narządowej. Przy zastosowaniu odpowiedniej aparatury oraz właściwych ustawień stanowi doskonałą metodę, dzięki której można uniknąć pomyłek diagnostycznych. W badanej grupie nie odnotowano reakcji niepożądanych. Problemem pozostaje brak rejestracji ultrasonograficznych środków kontrastujących u dzieci.