Standardy badania ślinianek – aktualizacja
Piotr Zajkowski1, Aleksandra Ochal-Choińska2

W publikacji przedstawiono aktualizację standardów Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego dotyczących badania ultrasonograficznego gruczołów ślinowych, wydanych w 2011 roku. Opisano w niej obecne wymogi techniczne dotyczące aparatów ultrasonograficznych, technikę przeprowadzania badania i pomiarów oraz zasady wykonywania opisu badania. Omówiono zarówno prawidłowy obraz ultrasonograficzny ślinianek, jak i najważniejsze patologie w obrębie tych gruczołów, takie jak: stany zapalne, sialozy, kolagenozy, urazy oraz procesy rozrostowe, ze szczególnym podkreśleniem cech zmian o wysokim ryzyku złośliwości. W przypadku ostrych, bakteryjnych zapaleń ślinianki są hipoechogeniczne, powiększone bądź normalnego rozmiaru, ze zwiększonym przepływem miąższowym. W zapaleniach wirusowych echogeniczność jest wyraźnie podwyższona. W zapaleniach przewlekłych widoczne są zmiany degeneracyjne. W kamicy uwidocznić można hiperechogeniczne złogi z towarzyszącym cieniem akustycznym. W sialozach dominują cechy zwłóknienia miąższu. Zespół Sjögrena daje różne obrazy zmian w miąższu ślinianek na różnych etapach choroby. Gruczolaki wielopostaciowe to zwykle zmiany hipoechogeniczne, dobrze odgraniczone i najczęściej policykliczne. Guz Warthina jest zazwyczaj zmianą hipoechogeniczną, owalną, z torbielowatymi przestrzeniami bezechowymi. Zmiany złośliwe cechują się zatartymi granicami, nieregularnym kształtem, zwykle niejednorodną echogenicznością i patologicznym unaczynieniem. Towarzyszące zmianie przerzutowe węzły chłonne są dodatkowym aspektem świadczącym o złośliwym jej charakterze, jednak ostateczne rozpoznanie można postawić na podstawie wyniku biopsji.